Liệu Ethereum có thể bắt kịp Bitcoin và Solana trong năm 2025?
Khi Bitcoin thiết lập mức cao kỷ lục mới vượt qua ngưỡng tâm lý 100.000 đô la, một chủ đề gây chú ý là sự kém hiệu quả của Ether so với phần còn lại của thị trường. Theo dữ liệu từ CoinMarketCap, tỷ lệ thống trị của ETH đã giảm xuống còn 12,6%, mức thấp nhất kể từ tháng 4 năm 2021.
Sự kiện “Flippening” (lật đổ) dường như ngày càng trở nên xa vời khi giá Ether đã giảm hơn 50% so với Bitcoin kể từ năm 2021, thậm chí tụt xuống dưới mức đỉnh của chu kỳ năm 2016. Dan McArdle, đồng sáng lập Messari, nhận định rằng Bitcoin đã duy trì vị thế dẫn đầu thị trường trong suốt năm qua, với dòng tiền lớn từ các tổ chức liên tục đổ vào các quỹ Bitcoin ETF.
“Mọi người đều dễ dàng nắm bắt khái niệm ‘vàng kỹ thuật số’ – trong tâm trí của các nhà đầu tư truyền thống, sự chú ý hầu hết chỉ tập trung vào Bitcoin.”
Xu hướng này có vẻ đã bắt đầu thay đổi khi Donald Trump, một người ủng hộ tiền điện tử, giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2024. Tuy nhiên, những đợt tăng giá này đã nhanh chóng bị xóa bỏ chỉ sau vài ngày. Dòng tiền đổ vào các quỹ Ether ETF giao ngay không đạt được kỳ vọng, mặc dù gần đây đã có những tín hiệu tích cực cho thấy Ethereum có thể chuẩn bị cho một cú bứt phá.
Mặc dù nhiều người ủng hộ Bitcoin đang sẵn sàng tuyên bố sự kết thúc của Ethereum, thực tế cho thấy cảm xúc trong thị trường tiền điện tử có thể thay đổi nhanh chóng. Một trong những lần gần đây nhất khi Ethereum có vẻ như “sắp chết” là vào tháng 9 năm 2019, và tài sản tiền điện tử này đã tăng mạnh từ mức thấp 0,016 BTC lên mức cao 0,088 BTC trong vài năm tiếp theo.
Ethereum hiện đang phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các nền tảng hợp đồng thông minh như Solana và Sui, nhưng các nhà quan sát lại cho rằng, với triển vọng pháp lý được cải thiện và khả năng gia tăng áp dụng từ các tổ chức, cặp giao dịch ETH/BTC có thể đã chạm đáy hoặc sắp chạm đáy.
Hành trình từ trước tới bây giờ
Thời hoàng kim của Ether khi được định giá bằng Bitcoin diễn ra vào tháng 6 năm 2017, khi vốn hóa thị trường của nó đạt 83% so với Bitcoin. Một vài năm sau, vào tháng 9 năm 2022, sự cường điệu về khả năng cạnh tranh giữa Ethereum và Bitcoin lại bùng lên, khi sự kiện “Merge” chuyển đổi sang cơ chế proof-of-stake hoàn thành, đồng thời meme “ultrasound money”, gắn liền với sự thay đổi trong chính sách tiền tệ của Ether, đạt đến đỉnh cao.
Các holder Ether giờ chỉ biết hy vọng rằng các biện pháp như giảm tỷ lệ phát hành hay đốt phí sẽ giúp tăng giá trị của Ether, tương tự như cách mà các sự kiện halving đã tác động đến giá trị của Bitcoin trong quá khứ. Mặc dù Ether đã có dấu hiệu giảm phát trong nhiều tháng, nhưng giá trị của nó vẫn tiếp tục giảm.
Các nhà ủng hộ Ethereum cho rằng sự sụt giảm giá trị của ETH so với Bitcoin là hiện tượng bình thường trong chu kỳ halving bốn năm một lần của Bitcoin. Trong chu kỳ này, Bitcoin thường vượt trội hơn trước khi dòng tiền chuyển hướng sang Ether và các altcoin khác. Dù vậy, nhà đầu tư nắm giữ Ether vẫn đạt lợi nhuận đáng kể khi token này tăng khoảng 2.000% trong vòng 5 năm qua tính theo USD. Riêng trong tháng vừa qua, Ether đã tăng 46%, vượt qua mức tăng 32% của Bitcoin và 26% của Solana.
Tuy nhiên, bên cạnh những người thực sự tin tưởng vào Ethereum, phần lớn các nhà đầu tư nắm giữ Ether và các token khác thường làm vậy với mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận cao hơn Bitcoin.
Trong hai năm qua, Ether đã hoạt động kém hiệu quả hơn so với Solana. Theo nhận định của McArdle và Alex Thorn, Giám đốc nghiên cứu tại Galaxy Digital, ngoài sự quan tâm ngày càng tăng của các tổ chức đối với Bitcoin, sự chú ý của thị trường còn tập trung vào các memecoin, phần lớn được phát hành và giao dịch trên mạng lưới Solana.
Jordan Fish, một trader lâu năm, gần đây đã ngụ ý rằng Ethereum có thể đã mắc sai lầm khi cố gắng trở thành giải pháp duy nhất cho nhiều trường hợp sử dụng tiền điện tử.
Thorn cũng đã chỉ ra sự suy giảm trong các lĩnh vực ứng dụng blockchain đã thúc đẩy sự bùng nổ của Ethereum trong chu kỳ trước.
“Các lĩnh vực như game, NFT, mạng xã hội phi tập trung và DeFi đều không nhận được sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư, trong khi Bitcoin đã chứng kiến mức độ chấp nhận và quan tâm ngày càng tăng từ các tổ chức.”
Dù đã thu hút được nhiều sự quan tâm hơn, dòng tiền chảy vào các quỹ Ether ETF giao ngay vẫn chưa thể sánh ngang với các quỹ Bitcoin ETF. Hơn nữa, các công ty đại chúng và quốc gia áp dụng Bitcoin làm tài sản kho bạc dường như không quan tâm đến các tài sản tiền điện tử khác, ngoại trừ thông báo từ Cosmos Health rằng họ sẽ áp dụng ETH làm tài sản kho bạc cùng với BTC.
ETH cũng không có thực thể hỗ trợ như MicroStrategy, công ty đang phát hành hàng tỷ đô la cổ phiếu và trái phiếu chuyển đổi để tăng đáng kể mức độ tiếp xúc với Bitcoin nhanh nhất có thể.
Liệu các đối thủ mới nổi có đe dọa tới Ethereum?
Một trong những mối đe dọa mới nổi đối với Ethereum trong chu kỳ này là Bitcoin DeFi, mặc dù hiện tại nó vẫn còn trong giai đoạn phát triển ban đầu. Những tiến bộ kỹ thuật gần đây cho thấy Bitcoin có khả năng thâm nhập vào lĩnh vực này, đặc biệt là với BitVM, có tiềm năng cải thiện khả năng tồn tại của các ứng dụng tương tự như Ethereum trên các layer thứ cấp được xây dựng trên blockchain cơ sở.
Nhiều đề xuất soft fork liên quan đến giao ước, chẳng hạn như OP_CHECKTEMPLATEVERIFY (CTV) và OP_CAT, cũng có thể tăng cường mô hình bảo mật và tính hiệu quả của mạng Layer 2 hoặc ZK-rollup trên Bitcoin, đồng thời mở rộng khả năng kỹ thuật trên layer cơ sở. Tuy nhiên, việc thực hiện thay đổi đối với Bitcoin, ngay cả thông qua một soft fork tương thích ngược, có thể là một thách thức lớn. Ngoài ra, nhiều đề xuất khác cũng đã được đưa ra nhằm thực hiện các giao ước trên Bitcoin mà không cần đến soft fork, như ColliderScript.
Dù vậy, theo quan điểm của Alex Thorn thì Ethereum không phải đối mặt với đối thủ cạnh tranh đáng gờm nào vào thời điểm này. Ông khẳng định rằng Ethereum là blockchain đa năng phi tập trung, có giá trị và trưởng thành nhất thế giới.
“Tôi không thấy bất kỳ hệ sinh thái blockchain nào, bao gồm Bitcoin và Solana, có thể thay thế được hệ sinh thái Ethereum như một trung tâm cho các ứng dụng phi tập trung.”
Xét về tiềm năng của mạng Bitcoin Layer 2, Dan McArdle tin rằng chu kỳ phát triển dài hạn khó có thể cạnh tranh trực tiếp với các loại trường hợp sử dụng hiện có trên Ethereum và Solana vào năm 2025.
Dữ liệu cho thấy Ethereum vẫn đang nắm giữ vị trí top 1 khi xét đến tính thanh khoản và hiệu ứng mạng xung quanh nhiều ứng dụng DeFi khác nhau. Theo DefiLlama, hơn một nửa giá trị bị khóa trong nhiều ứng dụng blockchain khác nhau vẫn nằm trên Ethereum. Điều này càng đúng hơn nữa khi tính đến sự phát triển mạnh mẽ của các layer thứ cấp đang nở rộ trên nền tảng Ethereum.
Tuy nhiên, các vấn đề về khả năng mở rộng và phí gas trên layer cơ sở vẫn còn tồn tại, dẫn đến sự gia tăng hoạt động trên Solana, đặc biệt là đối với các giao dịch swap memecoin. Mặc dù hệ sinh thái memecoin của Solana đã bị chỉ trích vì sự thiếu nghiêm túc và những buổi livestream ồn ào trên Pump.fun, McArdle vẫn tin rằng blockchain layer-1 này xứng đáng được nhìn nhận một cách nghiêm túc.
“Đối thủ lớn nhất của Ethereum là Solana. Và tôi không nghĩ nó chỉ là một L1 nhất thời. Những cải tiến kỹ thuật cốt lõi của Solana có vai trò rất quan trọng và là lý do tại sao trải nghiệm người dùng (UX) của Solana tốt hơn nhiều so với Ethereum L1, từ đó thu hút nhiều người tham gia bán lẻ mới.”
Ông cũng cho rằng cách tiếp cận dựa trên rollup của Ethereum rồi cũng sẽ mang lại kết quả như mong đợi, nhưng lộ trình phức tạp sẽ cần thời gian để hoàn thiện. Trong khi đó, các vấn đề liên quan đến phân mảnh và khả năng kết hợp sẽ vẫn tồn tại.
Xu hướng thuận lợi cho Ethereum vào năm 2025
Bất chấp hiệu suất giá ETH kém hơn so với BTC và SOL trong vài năm qua, vẫn có nhiều động lực tiềm năng về mặt kỹ thuật, quy định, thể chế và các yếu tố khác dành cho Ethereum vào năm 2025. Do đó, có khả năng giá ETH đã chạm đáy khi so với BTC.
“Không có gì phải ngạc nhiên cả. Với SEC và Bộ trưởng Ngân khố thân thiện với tiền điện tử mới, khả năng cho phép staking trong ETF và việc tích hợp mạnh mẽ DeFi dựa trên ETH vào TradFi có thể thúc đẩy một số nhu cầu mới đối với ETH, đặc biệt là từ các tổ chức.”
Ngoài khả năng tăng phần thưởng staking (hiện tại đang là 3,2% APY) cho ETH ETF vào năm tới, McArdle cho biết BlackRock và các công ty khác có thể sẽ mở rộng nỗ lực token hóa của họ trên Ethereum nhanh hơn. Ông nhấn mạnh rằng cả hai đều có thể thúc đẩy nhu cầu và sự quan tâm mới đối với ETH.
Nhà phân tích nghiên cứu của Bloomberg, James Seyffart, cũng chỉ ra rằng việc thiếu tính năng staking trong ETH ETF là một phần lý do khiến việc áp dụng không đạt được kết quả như mong đợi, nhưng theo ông thì điều đó chưa chắc sẽ thay đổi trong năm tới. Seyffart nghĩ rằng nếu SEC chấp thuận staking cho các quỹ Ethereum ETF, điều đó có thể giúp ích cho các đơn vị phát hành ETH ETF, nhưng không có gì đảm bảo điều đó sẽ diễn ra vào năm 2025. Ông cũng cho rằng mối quan hệ giữa giá ETH và các quỹ ETH ETF vô cùng phức tạp, và thật khó để xác định yếu tố nào là nguyên nhân chính thúc đẩy sự quan tâm hoặc biến động thị trường
Về bối cảnh kỹ thuật đang thay đổi của Ethereum, Thorn dự đoán rằng doanh thu từ layer cơ sở và hoạt động on-chain của nó có thể sẽ tiếp tục tụt lại so với các blockchain khác khi các đợt rollup đang chiếm trọn sự quan tâm của cộng đồng. Sau một thời gian nhất định, sự tăng trưởng của L2 sẽ là một yếu tố tích cực thúc đẩy doanh thu.
“Sự tăng trưởng và áp dụng các đợt rollup liên tục nhằm tạo ra nhiều giao dịch và phí blob hơn sẽ là cách Ethereum duy trì và làm gia tăng giá trị trong dài hạn.”
Các mạng L2, chẳng hạn như Base của Coinbase, là nơi mà phần lớn hoạt động của Ethereum đã chuyển dịch trong chu kỳ này. Base cũng đã triển khai nhiều cải tiến khác nhau cho giao diện người dùng của mình, chẳng hạn như khả năng thanh toán phí gas bằng bất kỳ token ERC-20 nào, giúp tăng khả năng cạnh tranh với Solana.
Tuy nhiên, các khoản thanh toán chỉ được trừu tượng hóa và bản thân các khoản phí vẫn được chuyển đổi thành ETH. Động thái này đã làm nổi bật thực tế rằng L2 không cần sử dụng ETH để thanh toán phí, và một số người cho rằng điều này có thể mở đường cho việc thanh toán phí trên một số L2 bằng token gốc.
Những thay đổi về mặt quy định có thể thúc đẩy Ether
Bối cảnh các quy định tiền điện tử đang có những biến chuyển đáng chú ý tại Hoa Kỳ, điều này có thể ảnh hưởng sâu sắc đến các mạng lưới tiền điện tử như Ethereum và các token được phát hành trên nền tảng này, hơn là Bitcoin. Thorn nhận định:
“Một sự thay đổi trong môi trường pháp lý, bao gồm việc nới lỏng định nghĩa của SEC về chứng khoán hay khả năng tiếp cận DeFi, sẽ đặc biệt giúp ích cho Ethereum và các hệ sinh thái altcoin khác so với Bitcoin.”
Việc nới lỏng đáng kể trong cách tiếp cận quy định đối với token và DeFi có thể dẫn đến việc tỷ lệ ETH/BTC chạm đáy. Tuy nhiên, sự thay đổi này có thể bị giảm nhẹ hoặc ngăn chặn nếu các sáng kiến lớn liên quan đến Bitcoin được thực hiện, chẳng hạn như việc các công ty hoặc quốc gia ngày càng áp dụng BTC.
Sarah Brennan, cố vấn chung của Delphi Ventures, cho biết vẫn còn nhiều điều chưa rõ ràng về ý nghĩa của chiến thắng trong cuộc bầu cử của Trump đối với chính sách tiền điện tử ở cấp quốc gia.
Tại thời điểm viết bài, Trump đã đề cử cựu ủy viên đảng Tự do ủng hộ tiền điện tử, Paul S. Atkins, làm chủ tịch SEC, một động thái có thể thúc đẩy ngành công nghiệp và Ethereum. Theo tin tức, Gary Gensler sẽ rời SEC vào tháng 1 năm 2025.
Tuy nhiên, Brennan cảnh báo rằng Gensler có thể thúc đẩy nhiều hành động thực thi hơn trước khi ông chính thức rời đi vào ngày 20 tháng 1, hoặc chính quyền Biden có thể hoàn thiện quy tắc môi giới cho các ứng dụng DeFi trước khi rời nhiệm sở.
“Tôi vẫn giữ thái độ lạc quan thận trọng rằng chúng ta đang bước vào một giai đoạn mới, nơi chúng ta có thể tham gia vào các cuộc đối thoại mang tính xây dựng với các cơ quan.”
Brennan nhấn mạnh rằng nhiều người trong chính quyền Trump dường như chịu ảnh hưởng từ những người theo chủ nghĩa tối đa hóa Bitcoin, điều này có thể làm thay đổi lợi ích của sự thay đổi quy định về tiền điện tử sang tài sản lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, với dự án DeFi của Trump trên Ethereum và việc CEO Ripple, Brad Garlinghouse, được đề xuất như một ứng cử viên tiềm năng cho vị trí lãnh đạo tiền điện tử đầu tiên trong lịch sử nước này, những dấu hiệu ban đầu dường như cho thấy sự ủng hộ rộng rãi đối với nhiều loại token.
Tuy nhiên, môi trường quy định được cải thiện cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án khác, bao gồm cả Solana. Trong thực tế, bốn đơn xin phê duyệt quỹ Solana ETF đã được gửi lên SEC trong năm nay, với hy vọng về một sự thay đổi trong tâm lý đối với tiền điện tử dưới chính quyền Trump. McArdle đã tiết lộ một điểm đáng chú ý cần theo dõi, đó là liệu sự xuất hiện của “SEC mới” có thể dẫn đến việc hàng rào pháp lý của Ethereum sớm được dỡ bỏ hay không.
“Cho đến nay, chỉ có BTC và ETH mới thực sự thâm nhập được vào hệ thống tài chính truyền thống (TradFi) do lập trường của SEC đối với Solana và các loại token khác, vốn được coi là chứng khoán. Tuy nhiên, hiện tại, cánh cửa này có thể đang rộng mở. Liệu Ethereum có thể tận dụng lợi thế từ thể chế hiện tại và ‘hiệu ứng Lindy’ trước khi các tài sản khác chiếm được sự chú ý và niềm tin từ TradFi? Chúng ta hãy cùng chờ xem!”
